Bu sene 10. yaşını dolduran YTB, esas olarak Türkiye Cumhuriyeti'nin diaspora faaliyetlerini yürütmekle görevlendirilmiştir.

21. yüzyılın ilk çeyreğinde Türkiye, dış politikada önemli bir ölçek değişimine gitti. Bu değişim ortaya konan güçlü, aktif ve çok yönlü vizyon ile sağlandı. Bu süreç birtakım yeni kurum ve kuruluşlara olan ihtiyacı da doğurdu. Bu kurumlardan biri olan ve Türkiye'nin birikim ve hizmetlerini, faaliyet alanlarında tüm dünyaya ulaştıran Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) da 2010 yılında kuruldu.

YTB, özellikle 1960’lı yıllarda Almanya gibi ülkelerle imzalanan iş gücü anlaşmalarıyla yurt dışına çalışmaya giden ve daha sonra gittikleri ülkelere yerleşen 6 buçuk milyondan fazla Türk vatandaşı ile ilgilenmektedir. Nitekim Türkiye'nin yakın tarihinde çok önemli bir yere sahip olan bu göç hareketi neticesinde çoğunlukla Avrupa ülkelerinde yaşamaya başlayan vatandaşlarımız, ülkemiz sınırları içindeki insanlarımız kadar ilgi ve hizmete ihtiyaç duymaktadır.

İşte YTB, milletimizin yurt dışındaki mensuplarının yaşadıkları ülkelerde hak ve menfaatlerini gündeme getirmekte, öz kimliklerini muhafaza etmelerine destek olmakta ve onların Türkiye'den kaynaklı bürokratik işlemlerini ilgili kurum-kuruluşlarımızın iş birliğiyle kolaylaştırmaktadır. Son yıllarda Batı ülkelerinde göçmen karşıtı ve İslamofobik hareketlerin daha sık gündeme gelmeye başlaması da YTB’nin çabalarının yerindeliğini göstermektedir. Ayrıca YTB, Türkiye seçimlerinde kolayca oy kullanmalarını sağlayan çalışmalarıyla, diasporamızın ana vatanlarının siyasi kaderinde doğrudan söz sahibi olmasına katkı sunmuştur.

Diğer taraftan, günümüz koşullarında diaspora kavramını yalnızca vatandaşlık bağı ile sınırlandırmak mümkün değildir. Pek çok ülke ve toplumun ortaklaşa paylaştıkları bir kültürün en güçlü temsilcilerinden olagelmesi, Türkiye’nin kültür coğrafyasını ve bu coğrafyada yaşayan insanlardan oluşan "kültür diasporası"nın sınırlarını geniş bir sahaya yaymıştır. Gönül coğrafyamız olarak zikredebileceğimiz özellikle çevremizde yer alan Orta Asya, Kafkasya, Balkanlar, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerindeki ülke ve topluluklarla tesis edilen kültürel-sosyal ilişkilerde YTB'nin 10 yıldır önemli payı bulunduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Zira bu bölgelerde yaşayan ve "kardeş" addettiğimiz topluluklarla aramızdaki ortak unsurların korunup geliştirilmesi YTB’nin yoğunlaştığı alanlardandır.

Tarihi ve kültürel ortak unsurların dünya olayları karşısında benzer bir tutumu ve iş birliğini mümkün kılabileceği düşüncesinden hareket eden YTB, bu unsurları gündemde tutan ve birbirimizle ilişkimizin diplomatik münasebetleri kat be kat aştığını hatırlatan projeler yürütmektedir. Böylelikle kardeş topluluklarımızın Türkiye ile irtibatları güçlendirilmekte, ortak mirasımız korunmakta, kültür ve eğitim üzerinden gelecek nesiller yakınlaştırılmaktadır. Nitekim dost ve kardeş ülke Azerbaycan ile faaliyet alanlarında gerçekleştirilen zengin iş birlikleri YTB’nin üstlenmiş olduğu bu gayenin en güncel örneklerinden birini teşkil etmektedir.

Kardeş topluluklarımızın geleceklerinin, onların genç nüfuslarının alacakları eğitime bağlı olduğu gerçeğinden hareketle de ülkemizin yükseköğretimdeki altyapısından, bu topluluklardan gelen genç kardeşlerimizin de faydalanmaları YTB tarafından özellikle önemsenmektedir. Bu amaçla 2012 yılında hayata geçirilen "Türkiye Bursları" uygulaması, Türkiye’nin uluslararası öğrenci hareketliliği alanındaki tecrübelerini bambaşka bir boyuta taşıyan, yüksek standartlarda bir burs programıdır. Ülkemiz üniversitelerinde gördüğümüz farklı renk, dil ve dindeki gençlerin önemli bir kısmı, YTB'nin birçok kurum ve kuruluş ile iş birliği yaparak yürüttüğü Türkiye Bursları programı aracılığıyla gelen; anne babalarının, ülkelerinin ve en önemlisi ülkelerinin geleceğinin bizlere en kıymetli emanetleri olan misafir öğrencilerdir.

Her ülkeden belirli kriterleri karşılayan öğrencilerin lisans ve lisansüstü eğitimi için başvurabilecekleri Türkiye Bursları; yararlanıcılarına üniversite yerleştirmesi, burs ve yurt imkanları sağlamakta, aynı zamanda onları okul-dışı kariyer faaliyetlerine de düzenli şekilde dahil etmektedir. Ülkemizin önde gelen üniversitelerinde ve hemen her bölümde öğrenim görebilen uluslararası öğrencilerimizin çoğunluğu kardeş topluluklardan gelmekle birlikte, Türkiye Bursları, Asya’dan Avrupa’ya Güney Amerika'dan Vanuatu'ya kadar dünyanın belli başlı tüm ülkelerinden misafir öğrenci ağırlamaktadır. Farklı burs paketlerini barındıran program, Türkçe öğrenmek isteyen yabancı ülke diplomatlarına ve akademik araştırmacılara da hitap etmektedir. Bursiyerlerin bireysel kariyer hedefleri dikkate alınmakla birlikte, kendi ülkelerinin kalkınmasında oynayacakları roller de göz önünde bulundurulan bir başka noktadır.

Uluslararası bursiyerlerimizle kurduğumuz ilişki yalnızca Türkiye'de geçirdikleri eğitim yıllarıyla da sınırlı kalmıyor. Her sene düzenlenen ve geçmiş yıllarda Sayın Cumhurbaşkanımızın da katıldıkları bir törenle mezun olan öğrencilerimizle ülkelerine döndükten sonra da iletişimimiz devam etmekte; birbirimize sunabileceğimiz fırsatların kapısı açık kalmaktadır.

Öğrencilerimizin kendi ülkelerinde gönüllü kurdukları mezun dernekleri, mezuniyetleri sonrasında onlarla kurduğumuz ilişkinin kurumsallaşmasına bir örnektir. Bugün dünyanın farklı noktalarında yer etmiş 30’ya yakın Türkiye Mezunları Dernekleri’nden bahsetmemiz mümkündür. Ortak dilleri Türkçe olan bu derneklerde toplanan eğitimli öğrencilerimiz, kendi ülkeleri için yetişmiş bir insan kaynağı havuzu oluşturmaktadır. Ayrıca birbirleriyle tecrübe alışverişi yaparak, Türkiye Bursları'ndan yeni yararlanacak vatandaşlarına da rehberlik etmektedirler. Tüm bunların yanında denebilir ki Türkiye Mezun Dernekleri ve uluslararası mezun öğrencilerimiz, ülkemizin gönüllü elçileridir.

İşte YTB, yurtdışındaki vatandaşlarımızın haklarını korumak gibi anayasal bir görev üstlenen, kardeş topluluklarımızla ortaklıklar kurarak tarihî bir sorumluluğu yerine getiren ve daha yaşanabilir bir gelecek için dünya öğrencilerine fırsat sunan bir kamu kurumudur. Görevlendirildiği tüm alanlarda sayısız faaliyet ve proje gerçekleştirerek, 10 yıl gibi kısa sayılabilecek bir zaman zarfında arzu edilir bir geleceğe doğru önemli mesafeler kat etmiştir.

10. yaşını kutlayan YTB, ülkemizin, tüm tarafların menfaatine olan kapsayıcı idealleri yönünde çalışmaktan gurur duymaktadır. Nitelikli uzman personeliyle birlikte daha onlarca sene diğer kurum ve kuruluşlarımızla yakaladığı ahengi koruyarak, görevlendirildiği coğrafyalarda gidilmedik yer bırakmamaya ve milyonların selam ve duasını aziz milletimize getirmeye devam edecektir.